کاکتوس دم موشی یا ماری (آپوروکاکتوس)

معرفی و شناخت کاکتوس دم موشی 

کاکتوس دم موشی یا ماری با نام علمی Aprocactus flagelliformis  و نام لاتین Rats Tail Cactus یکی دیگر از گونه های کاکتوس ها به شمار می رود . این کاکتوس متعلق به خانواده ی کاکتوس ها Cactaceae می باشد . قصد داریم در دانه برفی به معرفی این گونه زیبا از کاکتوس ها بپردازیم . با ما همراه باشید .

•  زیستگاه اصلی آپوروکاکتوس مکزیک می باشد .
• این گیاهان بیشتر به صورت آویزان از صخره ها در طبیعت روییده می شوند .
• نگهداری این نوع کاکتوس هم در خانه راحت و هم امکان پذیر می باشد .
• گیاهان بالغ این کاکتوس به صورت آویزان قابل مشاهده می باشند .
• این گیاه را به نام آپوروکاکتوس هم می شناسند .
• به علت باریک و بلند بودن ساقه ها ، به آن کاکتوس دم موشی ، ماری یا دم مارمولکی گفته می شود .
• سطح این کاکتوس ها پوشیده از خارهای سفید رنگ متمایل به قهوه ایی ( که در دسته های ۹ تا ۱۴ تایی در آرئول های نزدیک به هم رشد میکنند) می باشد .
• آپوروکاکتوس جز گیاهان گوشتی محسوب می شود .
•  این گیاه از سال چهارم زندگی خود و در شرایط مناسب می تواند شروع به گل دهی کند .
• آپوروکاکتوس دارای گل های بسیار زیبا ، بزرگ و به رنگ صورتی پررنگ مایل به بنفش می باشد .
• فصل شکوفایی گل ها ، در اواخر زمستان و بهار است .
• گل ها معمولا بر روی ساقه های جوان تشکیل می شود .
• عرض این گل ها معمولا ۴ الی ۵ سانتی متر هستند .
• عمر گل ها معمولا ۵ روز است .
• گل ها خاصیت دارویی نیز داشته و در طب سنتی هم کاربرد دارد .
• دارای میوه هایی به رنگ قرمز با طول ۱۰ سانتی متر بوده که درون میوه ها ، بذرها در میان پالپ زرد رنگ قابل مشاهده می باشند .

شرایط نگهداری از کاکتوس دم موشی 

نور مورد نیاز :

این کاکتوس ها همانند کاکتوس میرتلوژئومتریزانس ، برای رشد بهتر خود به مکانی کاملا پر نور و به دور از نور مستقیم خورشید نیاز دارند . نور مستقیم باعث سوختن ساقه های این کاکتوس می شود . بنابراین بهترین گزینه برای نگهداری آن ها در پشت پنجره های غربی و مکانی سایه روشن می باشد . این گیاهان از گرمای تابستانه لذت می برند به شرط آنکه در محیطی سایه روشن قرار بگیرند . اگر در آپارتمان زندگی می کنید و نور کافی برای رشد این گیاه ندارید ، می توانید از لامپ های مصنوعی رنگی مثل هالوژن ، لامپ ال ای دی و لامپ فلورسنت استفاده کنید . البته این نکته را فراموش نکنید که ابزار مصنوعی هیچ گاه جای منابع طبیعی را نخواهند گرفت .

آب مورد نیاز :

این کاکتوس ها به آبیاری کمی نیاز دارند .

با این حال لازم است در فصل رشد یعنی بهار و تابستان به صورت منظم آبیاری شوند .

در فصل بهار و تابستان هر هفته ۱ الی ۲ مرتبه نیاز به آب دارند .

اجازه دهید سطح خاک تا عمق ۲ الی ۳ سانتی متری خاک خشک شود ، سپس اقدام به آبیاری کنید . در فصول سرد ( زمان خواب گیاهان ) آبیاری را کاهش کنید . از زهکش بودن سوراخ های کف گلدان اطمینان حاصل کنید . چراکه خارج نشدن آب در هنگام آبیاری ، باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن گیاهان می شود . در هنگام آبیاری ، آب روی ساقه های گیاه ریخته نشود .

خاک مورد نیاز :

خاک این کاکتوس باید همانند کاکتوس ربوتیا و انواع هاورتیا و … باید دارای زهکش بالا و غنی باشد . سعی کنید از خاک های سبک مثل ماسه + پیت ماس + خاکبرگ استفاده کنید . البته از خاک های آماده و بسته بندی شده ( مخصوص کاکتوس ها ) که در بازار هم عرضه می شوند می توان استفاده کرد . اگر از هر خاکی برای این گیاهان استفاده کردید ، بهتر است در ترکیبات آن از ماسه هم استفاده کنید .

کوددهی و تقویت کاکتوس دم ماری

آپوروکاکتوس هم ، مثل اکثر کاکتوس ها ، گل و گیاهان آپارتمانی در فصل رشد یعنی بهار و تابستان ( از اردیبهشت تا شهریور ) نیاز به کوددهی دارند . برای این گیاهان بهتر است از کودهای کامل و مایع مخصوص کاکتوس ها استفاده نمود . البته از کودهای جامد و محلول در آب هم می توان استفاده نمود . یک قاشق چای خوری را در ۱ لیتر آب حل کرده  ( به صورت آبیاری ) و هر ۱۵ روز یک بار پای گیاه بریزید .

تعویض گلدان 

برای جابه جایی گیاه بهتر است از دستکش های باغبانی استفاده کنید .

این عمل را در بهار یا تابستان انجام دهید . به محض مشاهده ی ریشه ی این گیاهان در کف گلدان می توان اقدام به تعویض گلدان آن نمود . گیاه را به ۱ سایز بزرگ تر از گلدان قبلی انتقال دهید . این عمل را هر ۲ الی ۳ سال یک بار می توان انجام داد . اگر نمی خواهید گلدان گیاه را تعویض کنید بهتر است هر سال یک بار خاک روی گلدان را برداشته و مجدد با خاک غنی و جدید پر کنید .  آپوروکاکتوس ها پس از هر دوره رشد نیاز به تعویض خاک دارد و هرگاه زمان زیادی در یک خاک نگهداری شود ساقه های قدیمی پس از مدتی شادابی خود را از دست داده و پژمرده و گاهی خشکیده می شوند .

هرس کاکتوس دم ماری 

همانطور که اشاره شد ، گل های کاکتوس دم موشی بیشتر بر روی ساقه های جوان تشکیل می شوند . بنابرای برای به وجود آمدن گل های بیشتر دانه برفی توصیه می کند ، می توانید این ساقه ها را هرس کنید . این عمل باعث بیشتر شدن شاخه های گل دهنده خواهد شد . این عمل را در اوایل فصل بهار انجام دهید . بعد از خشک شدن گل ها ،می توان آن ها را با دست از گیاه جدا کنید .

دقت کنید : ساقه های هرس شده را دور نریزید و در جهت تکثیر گیاه ، از آن ها به عنوان قلمه استفاده کنید .

دمای مناسب کاکتوس دم موشی

• این گیاه دمای بالا و پایین را می تواند تحمل کند .
• اما با این وجود بهتر است در معرض هوای سرد قرار نگیرد .
• در دماهای کمتر از ۵ درجه ی سانتی گراد آسیب جدی ( دچار یخ زدگی می شوند ) خواهند دید .
•  قادر به تحمل دماهایی بین ۱۰ الی ۳۰ درجه ی سانتی گراد هستند .
• بهترین و ایده آل ترین دما برای رشد این گیاهان ۱۸ الی ۲۵ درجه ی سانتی گراد می باشد . 

آفات و بیماری آپوروکاکتوس

از مهم ترین آفات این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد :

۱ – شپشک های آردآلود

راه های مبارزه :

• قسمت های آلوده گیاه را هرس کنید .
• گلدان گیاه را از سایر گلدان ها جدا کنید .

برای از بین رفتن این شپشک ها باید در مرحله ی اول با کمک با یک پنبه ی آغشته به محلول صابون و آب کاملا این آفات را جدا کنید . یا چند قطره مایع ظرف شویی را در یک لیتر آب بریزید و به ناچار روی کاکتوس اسپری کنید . اجازه دهید حدود ۳۰ دقیقه بماند . سپس با کمک یک پنبه آغشته به آب اثرات مایع ظرف شویی و یا صابون را پاک کنید .

• از سموم سیستمیک می توان استفاده کرد .
• پوشش آرد آلود بودن این حشرات مانع از رسیدن سم به آن ها می شود و عملا بی فایده است . بنابراین بهترین و کار آمد ترین راه استفاده از سموم سیستمیک می باشد . سموم سیستمیک فقط در فصل های رشد کاکتوس ها کاربرد دارد . چرا که شیرابه ی درون کاکتوس ها فعال می باشد . این سموم وارد جریان شیره ی گیاه می شود . حشرات با تغذیه ی شیره ی گیاهی سموم را به بدن خود وارد می کنند و در نهایت از بین می روند . به چنین سم هایی ، سم های سیستمیک می گویند .

برخی از حشره کس های سیستمیک عبارتند از :

• دلتامترین
• کونفیدور ( یمیداکلوپراید )

۲ – پوسیدگی و سیاه شدن ریشه در اثر فعالیت قارچ ها

معمولا در اثر آبیاری زیاد و مرطوب بودن همیشگی خاک اتفاق می افتند .  این اتفاق در اثر پیدایش و فعالیت قارچ هایی چون Fusarium oxysporumm فیوزاریم آکسیسپورم رخ می دهد .

راه های مبارزه :

• برای پیشروی آن می توانید کاکتوس را از خاک دربیاورید قسمت های آلوده و ریشه های پوسیده را جدا کنید .
• برای جلوگیری از آن می توان از قارچ کش کاربندازیم و یا مانکوزب استفاده نمود .
• یک گرم از قارچ کش های ذکر شده را در یک لیتر آب حل کنید . ریشه ها را به مدت چند دقیقه داخل محلول قرار دهید .
• بهتر است گیاه را به مدت ۲ شبانه روز در محیطی خنک قرار دهید و آن را نکارید .
• پس از گذشت ۲ روزخاک گلدان قبلی را دور ریخته و خاک جدید اضافه کنید و گیاه را بکارید .
• تا یک هفته آبیاری نکنید پس از آن می توان شروع به آبیاری کرد .

رطوبت مورد نیاز برای آپوروکاکتوس

• به رطوبت زیاد محیط همانند سایر کاکتوس ها حساس می باشد .
• رطوبت اتاق نیاز این گیاه را برآورده می سازد .
• به هیچ عنوان روی ساقه های آن غبارپاشی نکنید .

نحوه ی کاشت کاکتوس دم ماری ( تکثیر )

این کاکتوس را می توان از طریق دو روش جنسی ( کاشت بذر ) و روش غیر جنسی ( قلمه ساقه و پیوند ) تکثیر نمود .

روش جنسی ( کاشت بذر ) :

این عمل را در بهار انجام می دهند .

روش های متفاوتی برای کاشت بذز وجود دارد . میوه های این کاکتوس را می توان تهیه کرد و از بذر های داخل میوه جهت کاشت استفاده نمود . در صورت در دسترس نبودن میوه ، می توان بذرهای آن ار از بازار تهیه کرد و آن ها را کاشت . برای خواندن مطالب بیشتر لطفا مطلب افوربیا استلاتا بخش کاشت بذر را مطالعه کنید . چراکه روش کاشت بذر کاکتوس دم موشی همانند این گیاه می باشد .

روش غیر حنسی ( قلمه ساقه ) :

• یکی از راحت ترین و متداول ترین راه برای تکثیر این کاکتوس ، روش قلمه گیری است .
• اواخر فصل بهار زمان مناسبی برای قلمه گیری است .

روش قلمه گیری به شرح زیر است :

۱ – ازیک چاقوی تمیز و ضدعفونی شده برای این کار استفاده کنید .

۲ – قلمه های سالم و عاری از هر گونه بیماری به طول ۱۰ سانتی متر از گیاه مادر جدا کنید .

۳ – قلمه های برش خورده را ( قسمت برش خورده را به خاکستر آغشته کنید ) در یک محیط سایه و خنک به مدت ۱ شبانه روز قرار دهید تا قسمت های زخم خورده به اصلاح پینه ببندند . ( قلمه هایی که به محض برش کاشته می شوند مستعد بیماری های قارچی هستند و در نهایت از بین می روند )

۴ – بعد از عملیات مرحله ی سوم . بستر مناسبی از ترکیبات ماسه + پیت ماس + خاکبرگ یا ( کود پوسیده دامی ) تهیه کنید و قلمه ها را درون آن بکارید و آبیاری کنید .

۵ – گلدان را در محیطی گرم ، نیمه سایه و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید .

۶ – طبق شرایط ریشه زایی دما باید ۱۸ الی ۲۵ درجه ی سانتی گراد باشد .

۷ – این قلمه ها پس از چند هفته ریشه خواهند زد .

روش غیر جنسی ( پیوند) :

این گیاهان را از طریق پیوند هم می توان تکثیر کرد .

فصل انجام این عمل در بهار تا اوایل تابستان می باشد .

قلمه های این کاکتوس را میتوان بر کاکتوس های ستونی مثل آپونتیا Opuntia  پیوند زد و با بالا بردن رشد کاکتوس ، گیاه زیبایی تولید کرد .

دانستنی ها

• این گیاهان در شرایط ایده آل می توانند به ۱ الی ۱/۵ متر برسند .
• قطر ساقه ی این گیاه به ۱ الی ۲ سانتی متر می رسد .
• روی بدنه ی این کاکتوس ها ۸ الی ۱۰ شیار دیده می شود .