
معرفی و شناخت گل آفتاب گردان
گل آفتاب گردان با نام علمی Helianthus annuus یکی دیگر از گل های زیبا و دوست داشتنی است . این گل از راسته ی گل مینا و تیره ی گل ستاره ای و خانواده ی کاسنیان Asteraceae محسوب می شود . طول عمر این گل ها تنها ۱ سال است . در شرایط ایده آل تا ارتفاع ۳ متری هم رشد می کند . برخی افراد با تصور غلط خود بر این باورند که گل آفتاب گردان ردیاب خورشید است . به طور کلی گل آفتاب گردان بالغ همواره رو به شرق است و حرکت نمیکند . اما پهنک های برگ و جوانههای آفتابگردان نابالغ در صبح بسوی شرق ، و غروب به طرف غرب و ظهر رو به بالا دیده می شوند .
- زیستگاه اصلی این گیاه آمریکای شمالی (مرکز کانادا تا شمال مکزیک) است .
- کشت این گیاه ارزشمند ( برای تولید روغن ) در سراسر جهان گشترش یافته است .
- این گل با ساقه و برگ های کرکی ، زبر و ضخیم دیده می شوند .
- گل ها نسبتا درشت و به رنگ های زرد ، قرمز ، نارنجی و شبیه خورشید می باشند .
- به همین علت گل آفتاب گردان نام گذاری شده است .
- قطر دایره ی گل ها حدودا ۳۰ الی ۳۵ سانتی متر است .
- ریشه های این گل می تواند تا عمق ۳ متری در خاک نفوذ کند .
- درمرکز این گل ، دایره ای به رنگ قهوه ای وجود دارد . که تخم های گل در میان آن قرار دارند .
- از تخم های آفتاب گردان روغن تهیه می شود .
- رنگ تخم های این گل ، سفید ، سیاه و گاهی خاکستری خط دار دیده می شود . که آن هم بسته به نوع رقم آن ها خواهد داشت .
- این گل ها دارای انواع مختلفی هستند .
- انواع پاکوتاه آن هم وجود دارد .
- جز گیاهان سریع الرشد محسوب می شوند .
شرایط نگهداری از گل آذریون
نور مورد نیاز :
این گل همانند درخت انار ، به مکانی پرنور برای رشد خود نیاز دارد .
از این رو آن را در مکانی مناسب و آفتاب گیر بکارید .
این گیاه برای گل دهی نیاز به تابستان های گرم و طولانی خواهد داشت .
آب مورد نیاز :
گل آفتاب گردان به آب نسبتا زیادی برای رشد خود نیاز دارد .
البته به علت ریشه های عمیق در خاک ، تحمل خشکی را هم دارند . ( ریسک نکنید )
این گیاهان را در فصل بهار و تابستان هر هفته ۲ الی ۳ مرتبه آبیاری کنید .
خاک مورد نیاز :
این گل ها را در انواع خاک می توان کاشت .
اما بهترین خاک برای رشد این گیاهان خاک خنثی تا کمی قلیایی است .
از خاک های دارای زهکش استفاده کنید .
این گیاه به شوری خاک نسبتا مقاوم می باشد .
کاشت آفتاب گردان در مزرعه (آموزش تصویری)
۱ – مکان مناسب و آفتاب گیر انتخاب کنید .
برای کاشت بذر های این گل باید مکانی کاملا آفتاب گیر و مناسب انتخاب کنید . (برای رشد این گل ها روزانه ۶ الی ۸ ساعت نور مستقیم خورشید نیاز است) . این گیاهان را پشت دیوار و مکان هایی که باعث جلوگیری از تابش نور خورشید به آن ها می شود ، نکارید .
این گل را می توان در گلدان ، باغچه ، در مزرعه و باغ کاشت . ولی دانه برفی کاشت این گیاه را در مزرعه و باغ پیشنهاد می کند چراکه ریشه ی گیاه حساس بوده و ممکن است در اثر کاشت این گل ها در گلدان و در زمان انتقال آن ها به مزرعه دچار آسیب شود . فصل کاشت این گیاهان در بهار می باشد . این گیاهان در دمای ۱۸ الی ۳۵ درجه سانتی گراد بهترین رشد را دارند . زمان دوره ی رشد این گیاهان با توجه به شرایط محیط و رقم آن ها معمولا بین ۹۰ الی ۱۵۰ روز می باشد .
۲ – بذر مورد نیاز را انتخاب کنید .
بذر های مختلفی از انواع گل آفتاب گردان در بازار عرضه می شود .
از بذر های مرغوب استفاده کنید . این گل ها از نظر ارتفاع باهم متفاوت هستند . بعضی از آن ها پا کوتاه ( ارتفاع آن ها ۳۰ سانتی متر و یا کمتر ) و بعضی پابلند ( ۳ الی ۴ متر ) می باشند . بعضی دیگر از آفتاب گردان ها یک شاخه و یک گل تولید می کنند . درحالی که رقم های دیگر می توانند چند شاخه ، ساقه و چند گل نیز تولید کنند . بذرها را می توان از گل های آفتاب گردان پرورش یافته تهیه کنید . به شرط آن که پوسته ی بیرونی روی مغز آن ها وجود داشته باشد .
۳ – بذرها را در دستمال کاغذی بگذارید .
بذرها را در یک دستمال کاغذی مرطوب قرار داده و تا کنید . و کمی با اسپری آب پاش روی آن آب بپاشید .
۴ – دستمال های کاغذی حاوی بذر را در نایلون قرار دهید .
این عمل را انجام داده و نایلون را در محیط خنک ( ۱۰ درجه سانتی گراد ) و به دور از نور مستقیم خورشید به مدت ۲ روز نگهداری کنید تا بذر ها جوانه بزنند . اگر دستمال کاغذی خشک شد کمی آب روی آن اسپری کنید . در این حالت می توان اقدام به کاشت کرد .
۵ – حاشیه ی بذرها را حذف کنید .
همانطور که در تصویر مشاهده می کنید می توان به کمک یک ناخن گیر لبه های بذر را در صورت عدم مشاهده ی جوانه ها باز کرد . این عمل مستلزم دقت می باشد تا به مغز آن ها آسیب نرسد .
۶ – عمق خاک را بررسی کنید .
این گل ها باید در خاک هایی باعمق مناسب کاشته شوند .
۷- کیفیت خاک را از نظر مواد معدنی بررسی کنید .
این گیاهان درهر خاکی قابل کاشت هستند . اما اگر خاک مزرعه ضعیف است . می توان با کود های مخصوص مانند : کود آزته ، پتاس و فسفر قبل از کاشت بذر تقویت کرد .
طبق آمار به دست آمده تولید هر تن تخم آفتابگردان باعث از دست رفتن ۴۵ الی ۶۰ کیلو ازت ، ۲۰ الی ۳۳ کیلو اکسید فسفر و ۸۰ الی ۱۲۰ کیلو اکسید پتاسیم از خاک می شود . نصف کود ازته را قبل از کاشت بذربا خاک مخلوط می کنند . کودهای دیگر را با آخرین وجین مکانیزه (یکی از روش های مبارزه با علف های هرز می باشد .) به خاک آضافه کرده و سپس آبیاری می کنند . خاک های غنی معمولا برای رقم های پابلند کاربرد دارد . در رقم های پا کوتاه نیازی به این عمل نیست چرا که برای رشد نیاز به مواد مغذی کمتری دارند .
۸ – چاله های کوچکی حفر کنید .
چاله هایی به عمق ۳ الی ۵ سانتی متر ( بسته به رقم آن ها ) در فاصله های مناسب ( معمولا ۳۰ الی ۳۵ سانتی متر از هم ) حفر کنید . بذر ها را بکارید . سپس خاک را مجدد روی بذرها بریزید و چاله ها را پرکنید .
اگر در حال کاشت یک محصول بزرگ آفتابگردان هستید ، هر چاله را با فاصله ۷۵ سانتی متر یا هر فاصله مناسب برای ماشین های مورد استفاده قرار دهید .
۹ – آبیاری سطحی انجام دهید .
بعد از کاشت بذرها را آبیاری کنید . آبیاری خیلی خاک را غرقابی نکند .
تا جوانه ها شروع به رشد کنند و ازخاک بیرون بیایند .
آب را به یک باره روی جوانه ها نریزید .
بهتر است آب در فاصله ی ۷ سانتی متری از گیاه ، پای آن ریخته شود. این عمل باعث می شود که خاک دور ریشه جوانه شسته نشود .
۱۰ – محافظ فیزیکی در برابر آفات و حیوانات .
جوانه ها را در برابر آفاتی چون حلزون ، پرندگان و سنجاب ها محافظت کنید .
این آفات می توانند برای بذر و جوانه ی این گیاهان مشکل به وجود آورده و توسط آن ها خورده شوند . برای جلوگیری از این مشکل می توان از توری های مخصوصی که در بازار وجود دارند ، استفاده کرد . اما اگر حیوانات بزرگ تر مثل گوسفندان در این منطقه وجود دارند می توان دور تا دور این مزرعه را با استفاده از تور مرغی احاطه کرد .
۱۱ – گیاه جوان را آبیاری کنید .
در این زمان برای رشد بهتر ، باید گیاه را هر هفته ۲ مرتبه آبیاری کرد .
آبیاری در فصول گرم باید به هفته ای ۳ مرتبه افزایش یابد . این گل نسبت به گل های دیگر به آبیاری نسبتا بیشتری در طول رشد خود نیاز دارد . دوران قبل و بعد از رشد جوانه های گل بسیار حساس است . در این دوره آب کافی در اختیار گیاهان قرار دهید .
۱۲ – گیاهان را هرس کنید . ( مرحله ی اختیاری )
در این روش می توان گیاهان ضعیف و کوچک تر را نیز ، هرس کرد .
هنگامی که طول یک گیاه به حدود ۷ الی ۸ سانتی متر رسید . می توان گیاهانی با گل های کوچک تر و ضعیف تر را حذف کرد . این گیاهان باید حدود ۳۰ الی ۳۵ سانتی متر برای رشد بهتر ، از هم فاصله داشته باشند . این مرحله کاملا به صورت اختیاری انجام می گردد . برای پیشگیری از علف های هرز می توان از علف کش های مانند فلورالین و اپتام طبق دستور نوشته شده روی آن ها بر سطح خاک بپاشید .
۱۳ – برای گل آفتاب گردان کوددهی انجام دهید . (اختیاری)
اگر گل آفتاب گردان را برای زیبایی کاشته اید از کودهای تقویتی استفاده نکنید .
اما اگر می خواهید این گل ها طول عمر بیشتری داشته باشند و یا محصول تولید کنند .
بهتر است از کودهای تقویتی استفاده کنید .
- این کودها را در آب حل کرده و به صورت آبیاری پای گل بریزید .
- از کودهای آهسته رهش در خاک هم می توان بهره برد .
۱۴ – گیاهان را با قیم ببندید .
برای جلوگیری از خم شدن و شکستن ساقه ها بهتر است گیاهان با طول ۹۰ سانتی متر الی ۱ متر را به داربست ببندیم .
۱۵ – فصل برداشت
زمانی که رنگ گل تغییر می کند و خود گیاه کم کم خشک می شود ، یعنی زمان برداشت فرا رسیده است .
این عمل در اواخر فصل تابستان رخ می دهد .
اگر این گیاهان را به موقع برداشت نکنید ، گل ها می توانند تخم های خود را آزاد کنند .
برداشت به موقع باعث محافظت دانه ها در برابر خورشید می شود .
آفات و بیماری ها
علت پدید آمدن روزنه در برگ ها چیست ؟
آفاتی که گل های آفتاب گردان شما را تهدید می کند .
معمولا کرم سبز رنگ ، حلزون و یا سوسک است .
برای جلوگیری از خورده شدن برگ ها توسط این آفات می توان از سم دیازینون روی برگ ها اسپری کنید .
۲ – علت به وجود آمدن لکه های قهوه ای بر روی گل آفتاب گردان چیست ؟
علت این مشکل آبیاری بیش از اندازه در زیر نور مستقیم است .
برای پیشگیری و بهبود این مشکل می توان از سم هایی چون کالیبان استفاده نمود .
کالیبان کاملا ارگانیک بوده و ضرری برای سلامتی گیاهان و جانوران نخواهد داشت .
۳ – علت به وجود امدن لکه های قهوه ای و برجسته در برگ ها و ریزش آن ها چیست ؟
عامل این مشکل قارچ Puccinia Helianthi می باشد .
برای جلوگیری از پیشروی قارچ ها می توان سم های قارچ کش استفاده کرد .
برای جلوگیری از این مشکل می توان از ارقام مقاوم به این قارج استفاده کرد .
گل آفتاب گردان نماد چیست ؟
نماد زندگی طولانی ، وفاداری ، شادی ، احترام به شخص مقابل (معشوق) می باشد .
این گل در تمامی مناسبت ها همچون جشن تولد ، عروسی و سالگرد ازدواج کاربرد دارد .

خواص گل آفتاب گردان
- این گل طبیعت گرم و خشک دارد .
- این گیاه در طب سنتی هم کاربرد گسترده ای دارد .
- این دانه ها سرشار از پروتئین ، آهن ، زینک ، فسفر ، پتاسیم ، ویتامین A ، B ، E ، اسید لینوئیک و چربی است .
- تنظیم کننده سطح کلسترول خون و کاهش دهنده ی کلسترول بد خون می باشد .
- از دانه ها برای تولید کره ی مارگارین استفاده می شود .
- از عصاره برگ این گل به عنوان میکروب کش و از عصاره گل آفتابگران برای کاهش فشار خون و بهبود زخم ها استفاده می شود .
- مصرف تخم آن مانع از سکته ی قلبی می شود .
- مصرف دانه آرامش بخش می باشد .
- مصرف دانه آن مانع از بروز سرطان می شود .
- برای سلامت چشم مفید می باشد .
- سلامت بدن را تضمین می کند .
- منبع بسیار غنی از آنتی اکسیدان هاست .
- از بین برنده ی استرس می باشد .
- از پوکی استخوان ، آسم ، آب مروارید و… جلوگیری می کند .
- برای درمان مشکلات پوستی مفید می باشد .
- باعث درخشان تر و نرم تر شدن پوست می شود .
- مانع از ریزش مو شده و به رشد آن ها کمک می کند .
مضرات تخم آفتاب گردان
- مصرف بیش از اندازه تخم آفتاب گردان باعث افزایش وزن می شود .
- مصرف بیش از اندازه باعث جذب بیش ازحد چربی اشباع (کلسترول بد) می شود .
- مصرف بیش از اندازه آن باعث مسمومیت شود .
دانستی های گل آفتاب گردان ( آذریون )
- Helianthus از دو کلمه ی یونانی Helios به معنای خورشید و Anthos به معنای گلی که خورشید را دنبال می کند گرفته شده است .
- دانه این گیاه برای نخستین بار در قرن ۱۶ از کشور امریکا به اروپا آورده شده است . از آن پس به عنوان یک عنصر اصلی آشپزی در اروپا گشترش یافت .
- کشور روسیه بزرگترین تولید کننده روغن آفتاب گردان و کاشت این گیاهان در سرزمین خود می باشد .
- کشور آرژانتین ( آمریکای جنوبی) در رتبه ی دوم و امریکا در رتبه ی سوم در تولید روغن آفتاب گردان به خود اختصاص داده اند .
- نام دیگر این گل ، در زبان فارسی آذریون و در زبان لاتین Sunflower و mirasol می باشد .