گل آفتاب گردان ( آذریون )

معرفی و شناخت گل آفتاب گردان

گل آفتاب گردان با نام علمی Helianthus annuus  یکی دیگر از گل های زیبا و دوست داشتنی است . این گل از راسته ی گل مینا و تیره ی گل ستاره ای و خانواده ی  کاسنیان Asteraceae محسوب می شود . طول عمر این گل ها تنها ۱ سال است . در شرایط ایده آل تا ارتفاع ۳ متری هم رشد می کند . برخی افراد با تصور غلط خود بر این باورند که گل آفتاب گردان ردیاب خورشید است . به طور کلی گل آفتاب گردان بالغ همواره رو به شرق است و حرکت نمی‌کند . اما پهنک های برگ و  جوانه‌های آفتابگردان نابالغ در صبح بسوی شرق ، و غروب به طرف غرب و ظهر رو به بالا دیده می شوند .

• زیستگاه اصلی این گیاه آمریکای شمالی (مرکز کانادا تا شمال مکزیک) است .
• کشت این گیاه ارزشمند ( برای تولید روغن ) در سراسر جهان گشترش یافته است .
• این گل با ساقه و برگ های کرکی ، زبر و ضخیم دیده می شوند .
• گل ها نسبتا درشت و به رنگ های زرد ، قرمز ، نارنجی و شبیه خورشید می باشند .
• به همین علت گل آفتاب گردان نام گذاری شده است .
• قطر دایره ی گل ها حدودا ۳۰ الی ۳۵ سانتی متر است .
• ریشه های این گل می تواند تا عمق ۳ متری در خاک نفوذ کند .
• درمرکز این گل ، دایره ای به رنگ قهوه ای وجود دارد . که تخم های گل در میان آن قرار دارند .
• از تخم های آفتاب گردان روغن تهیه می شود .
•  رنگ تخم های این گل ، سفید ، سیاه و گاهی خاکستری خط دار دیده می شود . که آن هم بسته به نوع رقم آن ها خواهد داشت .
• این گل ها دارای انواع مختلفی هستند .
• انواع پاکوتاه آن هم وجود دارد .
• جز گیاهان سریع الرشد محسوب می شوند .

شرایط نگهداری از گل آذریون

نور مورد نیاز : 

این گل همانند درخت انار ، به مکانی پرنور برای رشد خود نیاز دارد .

از این رو آن را در مکانی مناسب و آفتاب گیر بکارید .

این گیاه برای گل دهی نیاز به تابستان های گرم و طولانی خواهد داشت .

آب مورد نیاز :

گل آفتاب گردان به آب نسبتا زیادی برای رشد خود نیاز دارد .

  البته به علت ریشه های عمیق در خاک ، تحمل خشکی را هم دارند . ( ریسک نکنید )

این گیاهان را در فصل بهار و تابستان هر هفته ۲ الی ۳ مرتبه آبیاری کنید .

خاک مورد نیاز :

این گل ها را در انواع خاک می توان کاشت .

اما بهترین خاک برای رشد این گیاهان خاک خنثی تا کمی قلیایی است .

از خاک های دارای زهکش استفاده کنید .

این گیاه به شوری خاک نسبتا مقاوم می باشد .

کاشت آفتاب گردان در مزرعه (آموزش تصویری)

۱ – مکان مناسب و آفتاب گیر انتخاب کنید .

برای کاشت بذر های این گل باید مکانی کاملا آفتاب گیر و مناسب انتخاب کنید . (برای رشد این گل ها روزانه ۶ الی ۸ ساعت نور مستقیم خورشید نیاز است) . این گیاهان را پشت دیوار و مکان هایی که باعث جلوگیری از تابش نور خورشید به آن ها می شود ، نکارید .

این گل را می توان در گلدان ، باغچه ، در مزرعه و باغ کاشت . ولی دانه برفی کاشت این گیاه را در مزرعه و باغ پیشنهاد می کند چراکه ریشه ی گیاه حساس بوده و ممکن است در اثر کاشت این گل ها در گلدان و در زمان انتقال آن ها به مزرعه دچار آسیب شود . فصل کاشت این گیاهان در بهار می باشد . این گیاهان در دمای ۱۸ الی ۳۵ درجه سانتی گراد بهترین رشد را دارند . زمان دوره ی رشد این گیاهان با توجه به شرایط محیط و رقم آن ها معمولا بین  ۹۰ الی ۱۵۰ روز می باشد .

۲ – بذر مورد نیاز را انتخاب کنید .

بذر های مختلفی از انواع گل آفتاب گردان در بازار عرضه می شود .

از بذر های مرغوب استفاده کنید . این گل ها از نظر ارتفاع باهم متفاوت هستند . بعضی از آن ها پا کوتاه ( ارتفاع آن ها ۳۰ سانتی متر و یا کمتر ) و بعضی پابلند ( ۳ الی ۴ متر ) می باشند . بعضی دیگر از آفتاب گردان ها یک شاخه و یک گل تولید می کنند . درحالی که رقم های دیگر می توانند چند شاخه ، ساقه  و چند گل نیز تولید کنند . بذرها را می توان از گل های آفتاب گردان پرورش یافته تهیه کنید . به شرط آن که پوسته ی بیرونی روی مغز آن ها وجود داشته باشد .

۳ – بذرها را در دستمال کاغذی بگذارید .

بذرها را در یک دستمال کاغذی مرطوب قرار داده و تا کنید . و کمی با اسپری آب پاش روی آن آب بپاشید .

۴ – دستمال های کاغذی حاوی بذر را در نایلون قرار دهید .

این عمل را انجام داده و نایلون را در محیط خنک ( ۱۰ درجه سانتی گراد )  و به دور از نور مستقیم خورشید به مدت ۲ روز نگهداری کنید تا بذر ها جوانه بزنند .  اگر دستمال کاغذی خشک شد کمی آب روی آن اسپری کنید . در این حالت می توان اقدام به کاشت کرد .

۵ – حاشیه ی بذرها را حذف کنید .

همانطور که در تصویر مشاهده می کنید می توان به کمک یک ناخن گیر لبه های بذر را در صورت عدم مشاهده ی جوانه ها باز کرد . این عمل مستلزم دقت می باشد تا به مغز آن ها آسیب نرسد .

۶ – عمق خاک را بررسی کنید .

این گل ها باید در خاک هایی باعمق مناسب کاشته شوند .

۷- کیفیت خاک را از نظر مواد معدنی بررسی کنید .

این گیاهان درهر خاکی قابل کاشت هستند . اما اگر خاک مزرعه ضعیف است . می توان با کود های مخصوص مانند :  کود آزته ، پتاس و فسفر قبل از کاشت بذر تقویت کرد .

طبق آمار به دست آمده تولید هر تن تخم آفتابگردان باعث از دست رفتن ۴۵ الی ۶۰ کیلو ازت ، ۲۰ الی ۳۳ کیلو اکسید فسفر و ۸۰ الی ۱۲۰ کیلو اکسید پتاسیم از خاک می شود . نصف کود ازته را قبل از کاشت بذربا خاک مخلوط می کنند . کودهای دیگر را با آخرین وجین مکانیزه (یکی از روش های مبارزه با علف های هرز می باشد .) به خاک آضافه کرده و سپس آبیاری می کنند . خاک های غنی معمولا برای رقم های پابلند کاربرد دارد . در رقم های پا کوتاه نیازی به این عمل نیست چرا که برای رشد نیاز به مواد مغذی کمتری دارند .

۸ – چاله های کوچکی حفر کنید .

چاله هایی به عمق ۳ الی ۵ سانتی متر ( بسته به رقم آن ها ) در فاصله های مناسب ( معمولا ۳۰ الی ۳۵ سانتی متر از هم ) حفر کنید . بذر ها را بکارید . سپس خاک را مجدد روی بذرها بریزید و چاله ها را پرکنید .

اگر در حال کاشت یک محصول بزرگ آفتابگردان هستید ، هر چاله را با فاصله ۷۵ سانتی متر یا هر فاصله مناسب برای ماشین های مورد استفاده قرار دهید .

۹ – آبیاری سطحی انجام دهید .

بعد از کاشت بذرها را آبیاری کنید . آبیاری خیلی خاک را غرقابی نکند .

تا جوانه ها شروع به رشد کنند و ازخاک بیرون بیایند .

آب را به یک باره روی جوانه ها نریزید .

بهتر است آب در فاصله ی ۷ سانتی متری از گیاه ، پای آن ریخته شود. این عمل باعث می شود که خاک دور ریشه جوانه شسته نشود .

۱۰ –  محافظ فیزیکی در برابر آفات و حیوانات .

جوانه ها را در برابر آفاتی چون حلزون ، پرندگان و سنجاب ها محافظت کنید .

این آفات می توانند برای بذر و جوانه ی  این گیاهان مشکل به وجود آورده و توسط آن ها خورده شوند . برای جلوگیری از این مشکل می توان از توری های مخصوصی که در بازار وجود دارند ، استفاده کرد . اما اگر حیوانات بزرگ تر مثل گوسفندان در این منطقه وجود دارند می توان دور تا دور این مزرعه را با استفاده از تور مرغی احاطه کرد .

۱۱ –  گیاه جوان را آبیاری کنید .

در این زمان برای رشد بهتر ، باید گیاه را هر هفته ۲ مرتبه آبیاری کرد .

آبیاری در فصول گرم باید به هفته ای ۳ مرتبه افزایش یابد . این گل نسبت به گل های دیگر به آبیاری نسبتا بیشتری در طول رشد خود نیاز دارد . دوران قبل و بعد از رشد جوانه های گل بسیار حساس است . در این دوره آب کافی در اختیار گیاهان قرار دهید .

۱۲ – گیاهان را هرس کنید . ( مرحله ی اختیاری )

در این روش می توان گیاهان ضعیف و کوچک تر را نیز ، هرس کرد .

هنگامی که طول یک گیاه  به حدود ۷ الی ۸ سانتی متر رسید . می توان گیاهانی با گل های کوچک تر و ضعیف تر را حذف کرد . این گیاهان باید حدود ۳۰ الی ۳۵ سانتی متر برای رشد بهتر ، از هم فاصله داشته باشند . این مرحله کاملا به صورت اختیاری انجام می گردد . برای پیشگیری از علف های هرز می توان از علف کش های مانند فلورالین و اپتام طبق دستور نوشته شده روی آن ها بر سطح خاک بپاشید .

۱۳ – برای گل آفتاب گردان کوددهی انجام دهید . (اختیاری) 

اگر گل آفتاب گردان را برای زیبایی کاشته اید از کودهای تقویتی استفاده نکنید .

اما اگر می خواهید این گل ها طول عمر بیشتری داشته باشند و یا محصول تولید کنند .

بهتر است از کودهای تقویتی استفاده کنید .

• این کودها را در آب حل کرده و به صورت آبیاری پای گل بریزید .
• از کودهای آهسته رهش در خاک هم می توان بهره برد .

۱۴ – گیاهان را با قیم ببندید .

برای جلوگیری از خم شدن و شکستن ساقه ها بهتر است گیاهان با طول ۹۰ سانتی متر الی ۱ متر را به داربست ببندیم .

۱۵ – فصل برداشت 

زمانی که رنگ گل تغییر می کند و خود گیاه کم کم خشک می شود ، یعنی زمان برداشت فرا رسیده است .

این عمل در اواخر فصل تابستان رخ می دهد .

اگر این گیاهان را به موقع برداشت نکنید ، گل ها می توانند تخم های خود را آزاد کنند .

برداشت به موقع باعث محافظت دانه ها در برابر خورشید می شود .

آفات و بیماری ها 

علت پدید آمدن  روزنه در برگ ها چیست ؟ 

 آفاتی که گل های آفتاب گردان شما را تهدید می کند .

معمولا کرم سبز رنگ ، حلزون و یا سوسک است .

برای جلوگیری از خورده شدن برگ ها توسط این آفات می توان از سم دیازینون روی برگ ها اسپری کنید .

۲ – علت به وجود آمدن لکه های قهوه ای بر روی گل آفتاب گردان چیست ؟

علت این مشکل آبیاری بیش از اندازه در زیر نور مستقیم است .

برای پیشگیری و بهبود این مشکل می توان از سم هایی چون کالیبان استفاده نمود .

کالیبان کاملا ارگانیک بوده و ضرری برای سلامتی گیاهان و جانوران نخواهد داشت .

۳ – علت به وجود امدن لکه های قهوه ای و برجسته در برگ ها و ریزش آن ها چیست ؟

عامل این مشکل قارچ Puccinia Helianthi می باشد .

برای جلوگیری از پیشروی قارچ ها می توان سم های قارچ کش استفاده کرد .

برای جلوگیری از این مشکل می توان از ارقام مقاوم به این قارج استفاده کرد .

گل آفتاب گردان نماد چیست ؟

نماد زندگی طولانی ، وفاداری ، شادی ، احترام به شخص مقابل (معشوق) می باشد .

این گل در تمامی مناسبت ها همچون جشن تولد ، عروسی و سالگرد ازدواج کاربرد دارد .

خواص گل آفتاب گردان 

• این گل طبیعت گرم و خشک دارد .
• این گیاه در طب سنتی هم کاربرد گسترده ای دارد .
• این دانه ها سرشار از پروتئین ، آهن ، زینک ، فسفر ، پتاسیم ، ویتامین A ،  B  ، E ، اسید لینوئیک و چربی است .
• تنظیم کننده سطح کلسترول خون و کاهش دهنده ی کلسترول بد خون می باشد .
• از دانه ها برای تولید کره ی مارگارین استفاده می شود .
• از عصاره برگ این گل به عنوان میکروب کش و از عصاره گل آفتابگران برای کاهش فشار خون و بهبود زخم ها استفاده می شود .
• مصرف تخم آن مانع از سکته ی قلبی می شود .
• مصرف دانه آرامش بخش می باشد .
• مصرف دانه آن مانع از بروز سرطان می شود .
• برای سلامت چشم مفید می باشد .
• سلامت بدن را تضمین می کند .
• منبع بسیار غنی از آنتی اکسیدان هاست .
• از بین برنده ی استرس می باشد .
• از پوکی استخوان ، آسم ، آب مروارید و… جلوگیری می کند .
• برای درمان مشکلات پوستی مفید می باشد .
• باعث درخشان تر و نرم تر شدن پوست می شود .
• مانع از ریزش مو شده و به رشد آن ها کمک می کند .

مضرات تخم آفتاب گردان

• مصرف بیش از اندازه تخم آفتاب گردان باعث افزایش وزن می شود .
• مصرف بیش از اندازه باعث جذب بیش‌ ازحد چربی اشباع (کلسترول بد) می شود .
• مصرف بیش از اندازه آن باعث مسمومیت شود .

دانستی های گل آفتاب گردان ( آذریون )

• Helianthus از دو کلمه ی یونانی Helios به معنای خورشید و Anthos به معنای گلی که خورشید را دنبال می کند گرفته شده است .
• دانه این گیاه برای نخستین بار در قرن ۱۶ از کشور امریکا به اروپا آورده شده است . از آن پس به عنوان یک عنصر اصلی آشپزی در اروپا گشترش یافت .
• کشور روسیه بزرگترین تولید کننده روغن آفتاب گردان و کاشت این گیاهان در سرزمین خود می باشد .
• کشور آرژانتین ( آمریکای جنوبی) در رتبه ی دوم  و امریکا در رتبه ی سوم در تولید روغن آفتاب گردان به خود اختصاص داده اند .
• نام دیگر این گل ، در زبان فارسی آذریون و در زبان لاتین Sunflower و mirasol می باشد .