کاکتوس کریسمس

معرفی و شناخت کاکتوس کریسمس

کاکتوس کریسمس با نام علمی schlumbergera truncata نام یک گونه از راسته ی میخک سانان ،  تیره ی کاکتوس ها  ( Cactaceae ) و سرده ی کاکتوس عید پاک می باشند . این گیاهان از خوانواده ی ارکید کاکتوس ها با نام علمی Epiphyllum Xackermannii محسوب می شوند و شباهت های زیادی این سه کاکتوس باهم دارند . کاکتوس کریسمس اغلب یا کاکتوس عیدپاک اشتباه گرفته می شود . بعضی افراد آن ها را یکی می دانند . اما این کاکتوس ها شاید از نظر ظاهر باهم یکی باشند ولی از نظر زمان گل دهی و شرایط رشد کمی باهم تفاوت دارند .

• کاکتوس کریسمس درواقع از خانواده ی کاکتوس عید پاک محسوب می شود .
• انواع مختلفی از این گیاهان در طبیعت وجوددارد ( حدودا ۲۰۰ گونه ) .
• دارای گل هایی به رنگ صورتی ، قرمز ، ارغوانی ، زرد و سفید است .

• فصل شکوفایی گل ها ، زمستان است .
• این گیاه همزمان با عید کریسمس گل می دهد . به همین علت نام آن را کاکتوس کریسمس نام گذاری کرده اند .
• ساقه ها در این نوع از کاکتوس ، کوتاه ، نازک ، دندانه دندانه و موج دار می باشد .
• ارتفاع این گیاهان به ۶۰ سانتی متر الی ۱ متر هم می رسد .

نکته ی قابل توجه این است که این نوع کاکتوس در طبیعت وجود ندارد و از پیوند دو نوع کاکتوس عید پاک به نام Schlumbergera truncata و Schlumbergera russelliana  در آمریکای جنوبی ( برزیل ) به وجود آمده است .

این کاکتوس همانند گل بنت قنسول در دسته ی گیاهان روز کوتاه قرار دارد . گل دهی آن زمانی است که ساعات روز از شب کوتاه تر (حداقل ۱۴ ساعت در تاریکی مطلق قرار بگیرد ) باشد .

شرایط نگهداری کاکتوس کریسمس

شرایط نگهداری این نوع کاکتوس بسیار شبیه به کاکتوس عید پاک می باشد . که در ادامه به توضیحات آن می پردازیم .

نور مورد نیاز :

این گیاهان به مکانی پرنور و فیلتر شده و غیر مستقیم برای رشد خود نیاز دارد .

اشعه ی مستقیم خورشید باعث سوختن ساقه های این گیاه خواهد شد .

اگر گیاه را در بیرون از خانه نگهداری می کنید ، بهتر است آن را در فصول گرم در مکانی سایه روشن و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید . در فصول سرد زمستان هم گیاه را به خانه منتقل کنید . قرار دادن گیاه در پشت پنجره های جنوبی می تواند نیاز نوری گیاه را فراهم سازد .  از نور های مصنوعی فلورسنت هم می توانید  استفاده کنید . کمبود نور باعث زرد شدن برگ ها

آبیاری :

• مقاومت خوبی در برابر کم آبی نشان می دهند .
• این کاکتوس ها در رده ی کاکتوس های متفاوت و خاص قرار دارند .
• یعنی خاک مرطوب را از خاک خشک بیشتر دوست دارند .
• با این حال در فصل رشدش یعنی دی ماه و خرداد ماه به آبیاری منظمی ( ۲ الی ۳ مرتبه در تابستان) نیاز دارند .
• در فصل زمستان بهتر است آبیاری را کاهش داده و اجازه دهید سطح خاک نسبتا خشک شود .
• بهتر است برای آبیاری ، از آب جوشیده ی سرد شده و بدون املاح و سختی استفاده شود .

آبی که در کف گلدان گیاه ، جمع می شود بهتر است پس از آبیاری خالی شود ، چراکه مجدد از طریق ریشه جذب گیاه شده و باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن گیاه می شود . آبیاری بیش از حد و غرقابی کردن خاک باعث به وجود آمدن بیماری های قارچی و پوسیدگی ریشه خواهد شد . برای فراهم کردن رطوبت ۵۰ درصدی گیاه می توان از جزیره استفاده کرد . یعنی مقداری سنگ درشت را در کف گلدان ریخته و آب روی آن بریزید و گلدان گیاه را روی سنگ ها قرار دهید .

خاک مورد نیاز :

از خاک های قلیایی استفاده کنید .

خاک این گیاهان باید همانند کاکتوس هیلو سرئوس ، کاکتوس اولد من و کاکتوس مامیلاریا الانگاتا دارای زهکش مناسب باشد . می توان از ترکیباتی چون پرلیت + کمپوست + خاکبرگ استفاده نمود .

دمای مورد نیاز :

کاکتوس کریسمس برای جوانه زنی گل ها به روزهای نسبتا خنک ( ۱۶ الی ۱۸ درجه ی سانتی گراد ) و شب های نسبتا سرد ( ۷ الی ۱۳ درجه ی سانتی گراد ) نیاز دارد . که این میزان بعد از تشکیل جوانه ها به دمای ۲۱ الی ۲۵ درجه در روز و ۱۶ الی ۲۱ درجه در شب می رسد .

هرس کاکتوس کریسمس

اولین هرس در اسفند تا اوایل بهار می باشد .

این هرس برای تحریک رشد قلمه های تکثیر شده و تازه است که می توان آن ها را حدود ۳۰ روز بعد از ریشه دهی هرس کرد . هرس مرحله ی بعدی حدود ۲ ماه بعد از هرس اول انجام می شود ( شهریور ماه ) . این هرس برای بوته ای و توپی شدن ، همچنین دادن برگ ها و در نهایت افزایش تعداد گلها انجام می شود . پس از فصل گل دهی لازم است گل های خشکیده را با دست جدا نمود ( البته می توان به گل ها اجازه داد تا به میوه تبدیل شده و بذر تهیه کرد ) .

کودهی و تقویت

این گیاه هم مانند سایر گیاهان دیگر نیاز به عناصر غذایی در خاک دارند . پس از مدتی این عناصر توسط گیاه جذب شده و عملا خاکی که گیاه در آن کاشته شده است ، بی ارزش و فاقد عناصر غذایی می شود . برای جلوگیری از این مشکل باید گیاه را با کودهای مخصوص کاکتوس ها  هر ۱۴ الی ۳۰ روز یکبار ، تغذیه کرد .

• می توانید از ترکیبات ۲۰ – ۲۰ – ۲۰ یا خاک ورمی کمپوست استفاده کنید .
• خاک فقیر و عدم کوددهی منجر به ریزش گل ها و حتی عدم تشکیل آن ها می شود .
•  یک ماه قبل از ظاهر شدن جوانه ها کوددهی را قطع کنید ( کوددهی در اوایل آبان ماه قطع شود ) .

تعویض گلدان 

•  فصل تعویض گلدان در ماه های بهمن تا اردیبهشت اتفاق می افتد .
• هرچه سایز گلدان کوچک تر و ریشه گیاه هر بزرگ تر باشد ، قدرت گیاه برای گل دهی نیز ، بیشتر خواهد یود .
• این عمل معمولا هر ۳ سال یک بار اتفاق می افتد .
• گیاه را به ۱ سایز گلدان بزگتر انتقال دهید .
• هنگام کاشت مجدد یا تعویض گلدان ، از خاک تازه  و غنی استفاده کنید .

علت ریزش برگ های کاکتوس کریسمس

عوامل متعددی در ریزش گل های کریسمس نقش دارد .

۱ – نور کم محیط باعث ریزش گل های آن می شود .

۲ – دمای بالا عامل دیگری در ریزش گل های این گیاه است  ( دمای ۳۰ درجه سانتی گراد ) .

۳ – جابه جایی گلدان و تغییرات دمایی موجب ریزش گل ها می شود ( گیاه را قبل از گل دادن بخرید ) .

۴ – آبیاری بیش از اندازه و کمبود عناصر غذایی در خاک ، از علت های دیگر ریزش گل کاکتوس کریسمس است .

تکثیر کاکتوس کریسمس

این گیاه را به دو روش می توان تکثیر کرد .

۱ – کاشت بذر 

گل ها پس از تبدیل شدن به میوه ، می توانند بذر تولید کنند . بذرها را جمع آوری کرده و در راستای تکثیر از آن ها بهره ببرید . برای خواندن اطلاعات بیشتر لطفا صفحه ی افوربیا استلاتا بخش کاشت بذر را مطالعه کنید . کاشت بذر این کاکتوس شبیه به این گیاه ذکر شده می باشد .

۲ – قلمه ی ساقه (آموزش قلمه زدن)

این راه یکی از ساده ترین و رایج ترین راه برای تکثیر این گیاه می باشد .

برگ های قسمت پایین را برای قلمه گیری نباید استفاده کنید چون باعث پوسیدگی و قارچ زدگی می شود . پس از برگ های بالایی گیاه برای تکثیر استفاده کنید .

 ۱ – ضدعفونی وسایل 

قبل از برش باید تمامی وسایل برش را با مایع سفید کننده و یا الکل ضدعفونی کرد .

این عمل از قارچی شدن گیاه جلوگیری می کند .

۲ – جدا سازی قلمه ها

قلمه هایی به طول ۷ الی ۱۰ سانتی متر از گیاه مادر جدا کنید .  هر قلمه باید شامل دو یا سه قسمت متصل بهم باشد .

۳ – قلمه ها را کنار بگذارید 

پس از برش ، قلمه ها را به مدت ۲۴ الی ۴۸ ساعت در مکانی سایه و دمای ۲۰ درجه ی سانتی گراد قرار دهید تا انتهای قسمت های برش خورده پینه ببندند .

۴ – قلمه ها را بکارید 

قلمه ها را در بستر مناسبی از خاک هایی چون پرلیت + پیت ماس یا پرلیت + کوکوپیت به بکارید  (حدود ۳سانتی متراز قلمه را در خاک قرار دهید ) .

این نوع خاک ها می توانند رطوبت مورد نیاز را در بافت خود ذخیره کنند .

۵ – قلمه ها را آبیاری کنید

به قلمه ها آب دهید . خاک قلمه باید نسبتا مرطوب باشد .

اما مرطوب بودن به معنای خیس و غرقابی شدن خاک نیست .

آب اضافه باید از کف گلدان خارج شود .

۶ – آبیاری را بیش از حد انجام ندهید 

در مرحله ی ریشه دهی فقط باید خاک گیاه کمی رطوبت داشته باشد  (رطوبت محیط  ۵۰ الی ۸۰ درصد) .

پس از ریشه دادن قلمه ها آبیاری را می توان بیشتر کرد (قلمه ها پس از ۱ الی ۱/۵ ماه ریشه می زنند) .

آبیاری بیش از اندازه باعث پوسیدگی و قارچی شدن گیاه می شود .

۷ – گیاه را در مکانی مناسب قرار دهید 

گلدان گیاه را در مکانی روشن ( پشت پنجره های غربی ) با نوری فیلتر شده قرار دهید .

با دمای ۱۸ الی ۲۱ درجه سانتی گراد قرار دهید .

مشکلات نگهداری 

• آبیاری بیش از حد باعث قارچی شدن و پوسیدگی ریشه می شود . آبیاری باید منظم انجام شود .
• بیماری های ویروسی و شته ها هم ممکن است برای گیاهان مشکلاتی به وجود آورد .
• برای اینکار می توان هر هفته از سموم آفت کش استفاده نمود .
• برای خواندن اطلاعات بیشتر صفحه ی شته و کنترل آن را مطالعه کنید .

دانستی ها 

گل های کاکتوس کریسمس خود به تنهایی نمی تواند بارور شود . برای این کار نیاز به ۲ کاکتوس کریسمس داریم تا بتواند به گل دهی برسد .